ผมได้รู้จักสมาคมไทเลยเพื่อการพัฒนามาตั้งแต่ยังเป็นกลุ่มเยาวชนก่อการดี เมื่อปี 2557 ซึ่งกลุ่มนี้ตั้งอยู่ในพื้นที่อำเภอเอราวัณ จังหวัดเลย  โดยในตอนนั้นเองกลุ่มได้ขับเคลื่อนกิจกรรมเรื่องป่าชุมชน เรื่องการจัดการขยะ และเรื่องพื้นที่สร้างสรรค์ เช่น การอ่าน (ห้องสมุด) อนามัยและเจริญพันธ์ สุขภาวะทางเพศ รวมถึงกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับสภาเด็กและเยาวชนในพื้นที่

            และนับจากนั้นมากลุ่มเยาวชนก่อการดี ได้ขยับขยายบทบาทหน้าที่และประเด็นการเรียนรู้ให้เข้าถึงกลุ่มเด็กและเยาวชนที่ความหลากหลาย ทั้งระดับพื้นที่ที่มีแกนนำเยาวชนเข้าร่วมและมีบทบาทในการทำกิจกรรมและมีความสนใจต่อประเด็นการเรียนรู้ในเรื่องอื่น ๆ มากขึ้น ทั้งเรื่องของสมุนไพร การพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายสีธรรมชาติ ฯลฯ บวกกับประเด็นเดิมที่ทำกิจกรรมมาตั้งแต่ต้นจนสามารถก่อเกิดและพัฒนากระบวนการ เครื่องมือและหลักสูตรการเรียนรู้ที่น่าสนใจ ทำให้ยกระดับเป็นสถาบันไทเลยเพื่อการพัฒนา  พร้อมกันนี้ได้เข้าไปมีบทบาทในการเป็นหน่วยจัดการพัฒนาเด็กและเยาวชน ซึ่งได้ขยายขอบเขตการดำเนินงานไปยังจังหวัดข้างเคียง เช่น หนองคาย อุดรธานีและหนองบัวลำภู ทำให้สามารถพัฒนาให้เกิดแกนนำเยาวชนคนรุ่นใหม่ให้สนใจต่อการทำกิจกรรมสร้างสรรค์  โดยมีเด็กและเยาวชนเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาชุมชนในพื้นที่เพิ่มขึ้นกว่าปีละ 25 กลุ่มโดยแต่ละกลุ่มมีแกนนำตั้งแต่ 3 – 5 คนขึ้นไป และในแต่ละกลุ่มก็จะมีสมาชิกในการเป็นผู้ร่วมเรียนรู้อีกไม่น้อยกว่ากลุ่มละ 25 คน หรือมากกว่า 600 คนในแต่ละปี

                        ดังนั้น การพัฒนาประเด็นการเรียนรู้และแกนนำเด็กและเยาวชนในพื้นที่จังหวัดเลย คือ โอกาสสำคัญในการสร้างการมีส่วนร่วมการพัฒนาจังหวัดในมิติต่าง ๆ ซึ่งกลุ่มเด็กและเยาวชนสามารถเข้าไปมีส่วนร่วมในการดำเนินงานและบทบาทการทำงานเชิงกลไกร่วมกับหน่วยงานอื่น ๆ ของจังหวัดอย่างเป็นรูปธรรม โดยเฉพาะกิจกรรมปิดเทอมสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นกิจกรรมที่ได้ขับเคลื่อนให้เกิดต้นแบบบทบาทการทำกิจกรรมของกลุ่มเด็กและเยาวชนมากขึ้น และบูรณาการการทำงานเชิงรุกให้กับหน่วยงาน ภาคีเครือข่ายสนับสนุน จนสามารถเชื่อมภารกิจงานพัฒนาเด็กและเยาวชนที่ไม่ได้อยู่แค่ที่สถาบันไทเลยเพียงอย่างเดียว แต่ได้ยกระดับการเชื่อมประสานการขับเคลื่อนประเด็นเป็นสมาคมไทเลยเพื่อการพัฒนา เป็นที่ยอมรับและรู้จักของบุคคล องค์ต่าง ๆ ของจังหวัดในปัจจุบัน

            เรื่องราวทั้งหมดของการดำเนินงานด้านพัฒนาศักยภาพเด็กและเยาวชน รวมถึงพัฒนาคนทำงานรุ่นใหม่ที่มีการเชื่อมประสานประเด็นและภารกิจที่มีความโดดเด่นของจังหวัดเลย ภายใต้รูปแบบกิจกรรมสร้างสรรค์ต่าง ๆ ที่น่าสนใจอย่างต่อเนื่อง เกิดเป็นพื้นที่เรียนรู้ต้นแบบอย่างเป็นธรรม

เรื่อง/เรียบเรียง : ชาญณรงค์ เหมือนปั้น