แหล่งเรียนรู้ : ขยะและสิ่งแวดล้อม

การจัดการขยะในชุมชนบ้านโนนหวายหมู่ที่ 9 ตำบลบ้านขาม อำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู

author

ผู้รับผิดชอบติดต่อประสานงาน : นางเนืองนิตย์ ผาดำ

ที่อยู่ : บ้านโนนหวายหมู่ที่ 9 ตำบลบ้านขาม อำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู รหัสไปรษณีย์ 39000

กิจกรรมเด่น/น่าสนใจ

ความเป็นมา บ้านโนนหวาย หมู่ที่ 9 เป็นชุมชนชนบท ตั้งอยู่ห่างจากจังหวัดหนองบัวลำภู ประมาณ 20 กิโลเมตร โดยใช้เส้นทาง หนองบัวลำภู - โนนสัง มีจำนวนหลังคาเรือน 104 หลังคาเรือน อาศัยอยู่จริง 99 หลังคาเรือน อีก 5 ครัวเรือนไม่มีคนอาศัยไปทำงานต่างจังหวัด มีประชากรที่อยู่จริง จำนวน 432 คน โดยแบ่งเป็น เพศชายจำนวน 184 คน และเพศหญิงจำนวน 248 คน ระดับการศึกษาจบระดับประถมศึกษาถึงปริญญาตรีประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำนา ปลูกอ้อย ปลูกมันสำปะหลัง และมีรายได้ส่วนใหญ่มาจากการขายผลผลิตทางการเกษตรและรับจ้างทั่วไป จากการสำรวจปัญหาขยะในชุมชน บ้านโนนหวายหมู่ที่ 9 พบว่า ในแต่ละครัวเรือนมีปริมาณขยะเฉลี่ยประมาณ 40-50กิโลกรัม/เดือน/ครัวเรือน ประเภทขยะที่พบ คือ ขยะทั่วไป ขยะเปียก/แห้ง ขยะรีไซเคิล ขยะอันตราย ข้อมูลขยะได้มาจากการชั่งเป็นกิโลกรัมของหน่วยงานที่รับผิดชอบ (ที่มาของข้อมูลคือ องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านขาม) และยังมีบางครัวเรือนที่ไม่ยอมจ่ายเงินค่าเก็บขยะ และมักง่ายได้นำขยะไปทิ้งที่ป่าสาธารณะที่อยู่ทางทิศเหนือของหมู่บ้าน จึงทำให้ไม่สามารถคำนวณปริมาณขยะได้ เนื่องจากมีการทับถมกันเป็นกองๆ ทำให้ไม่สามารถนำมาชั่งเป็นกิโลกรัมได้ สภาพปัญหาการจัดการขยะคือ ขาดกระบวนการในการจัดการขยะอย่างถูกวิธี และขาดแรงจูงใจ ไม่มี ระบบการคัดแยกขยะที่ชัดเจน ซึ่งจะมีองค์ประกอบของสาเหตุของปัญหาด้านต่างๆดังนี้ 1)ด้านพฤติกรรม ประชาชนทิ้งขยะไม่เป็นที่เป็นทาง มีหลังคาเรือนที่มีถังขยะให้แยกแต่ไม่มีการคัดแยกขยะ ความมักง่ายและเกิดความเคยชินในการทิ้งขยะ มีครัวเรือนจำนวน 6 หลังคาเรือนที่ ไม่อยากเสียเงินค่าบริการเก็บขยะ20บาท/เดือนให้แก่หน่วยงานอบต.จึงไม่มีถังขยะไว้ในบ้านเนื่องจากว่าไม่ไปลงทะเบียนรับถังขยะกับหน่วยงานอบต. ดังนั้นจึงมีการกำจัดขยะไม่ถูกวิธีมีการเผาขยะเช่นถุงพลาสติก ใบไม้ กระดาษเป็นต้น ขาดความรู้การกำจัดและจัดการขยะที่ถูกวิธี ขาดความรับผิดชอบ ไม่เห็นคุณค่าและไม่มีการใช้ประโยชน์จากขยะ 2) ด้านสภาพแวดล้อมสังคม หมู่บ้านโนนหวาย หมู่ที่ 9 เป็นเส้นทางหลักในการเดินทาง ทำให้คนภายนอกชุมชนที่ใช้เส้นทางมักจะทิ้งขยะลงข้างทาง ทำให้มีขยะเกลื่อนกลาดตามเส้นทาง ชุมชนไม่มีกลไกการจัดการขยะ ชุมชนไม่มีกฎ/กติกา/ข้อตกลงร่วมในการจัดการขยะ ไม่มีการรวมกลุ่มการแก้ปัญหาขยะ ขาดความร่วมมือของคนในชุมชนในการคัดแยกขยะก่อนทิ้ง 3)สภาพแวดล้อมทางกายภาพ ครัวเรือนมีถังขยะถังเดียวไม่มีถังไว้คัดแยกขยะก่อนทิ้ง ถังขยะต่ำไม่มีขาตั้งสูง/มีถังขยะที่ชำรุดไม่มีฝาปิด ก้นถังรั่ว จำนวน 8 ถังทำให้สุนัขคุ้ยเขี่ยได้ ในชุมชนมีร้านค้าที่เอื้อก่อให้เกิดขยะจำนวน 4 ร้านแต่ละร้านไม่มีถังคัดแยกขยะให้ลูกค้าทิ้งขยะ 4) กลไกล/ระบบที่เกี่ยวข้อง ขาดหน่วยงานที่ส่งเสริมความรู้ในการจัดการขยะอย่างจริงจัง ขาดงบประมาณสนับสนุนการจัดการขยะ ระบบการเก็บขยะไปทิ้งของหน่วยงานไม่แจ้งแผนการเก็บและไม่มาเก็บทุกวันอย่างต่อเนื่องทำให้ขยะล้นถัง เกิดการสะสมทับถมกัน ส่งเกลิ่นเหม็นในชุมชน ผลกระทบต่อชุมชนที่เห็นได้ชัดด้านต่างๆดังนี้ 1) ด้านสุขภาพมี 4ครัวเรือนที่นำขยะไปทิ้งในที่สาธารณะประโยชน์ซึ่งอาจเป็นแหล่งเพาะพันธุ์สัตว์ที่เป็นพาหะนำโรคได้เช่น หนู แมลงวัน แมลงสาป บางแห่งอาจมีลูกน้ำยุงลายที่เป็นพาหะนำโรคไข้เลือดออก มาระบาดในชุมชน การเผาขยะจะส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจเช่นมีอาการหอบเมื่อมีกลิ่นควันหรือสัมผัสฝุ่นละออง มีคนไข้จำนวน 5 คน มีผลต่อระบบทางเดินอาหารทำให้มีอาการคลื่นไส้อาเจียนมีจำนวน 2 คน เป็นต้น (ข้อมูลจากรพ.สต.บ้านข้องโป้) 2) ด้านสังคม ชุมชนไม่มีการคัดแยกขยะทำให้ขยะล้นถังเกลื่อนกราดพื้นขาดความเป็นระเบียบเรียบร้อย ทำให้ชุมชนไม่น่าอยู่ การนำขยะไปทิ้งในที่/บ้านข้างเคียงทำให้มีปัญหาทะเลาะวิวาทกันในชุมชนมี3ครัวเรือน 3) ด้านเศรษฐกิจ จากการไม่คัดแยกขยะก่อนทิ้ง ทำให้สูญเสียรายได้อันพึงได้ ถ้ามีการคัดแยกขยะอาจจะมีการเก็บไว้ขายนำเงินที่ได้รับมาจ่ายค่าเก็บขยะให้หน่วยงานอบต.20บาท/เดือน/ครัวเรือน 4) ด้านสิ่งแวดล้อม ชุมชนไม่น่าอยู่ ส่งกลิ่นเหม็น ขยะที่ล้นถังหล่นลงในท่อระบายน้ำ ทำให้ท่อระบายน้ำอุดตัน เกิดน้ำท่วมขังมีผลกระทบสิ่งแวดล้อมในชุมชน การจัดการขยะในชุมชน บ้านโนนหวายหมู่ที่9 เดิมมีการบริหารจัดการขยะที่ต้นทาง โดยหน่วยงานองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านขามได้จัดอบรมและให้ความรู้ในการคัดแยกขยะในแต่ละประเภท มีถังขยะให้บริการแต่ละครัวเรือน โดยแต่ละครัวเรือนต้องจ่ายค่าเก็บขยะให้หน่วยงานอบต. จำนวน 20บาท/เดือน บางครัวเรือนที่มีการคัดแยกขยะจะมีรายได้จากการขายขยะ 50-100บาท/เดือน แต่ขยะทั่วไป ชุมชนยังจัดการยังไม่ถูกวิธี โดยนำขยะไปเผาทำให้เกิดควันและส่งผลต่อสิ่งแวดล้อมในชุมชน และมีผลในด้านสุขภาพด้วย และในชุมชนเองยังจัดการขยะยังไม่ครอบคลุมทุกครัวเรือน และมีบางกลุ่มที่ยังไม่ได้ใส่ใจในการจัดการขยะนำขยะไปทิ้งในที่สาธารณะ ซึ่งเป็นปัญหาเร่งด่วนต้องแก้ไข การดำเนินโครงการในครั้งนี้จะเป็นการสร้างระบบการจัดการขยะและมีกระบวนการดำเนินงานที่ชัดเจนมากขึ้น เป็นการช่วย ลดปริมาณขยะมูลฝอยล้นถัง มีรายได้เสริมจากการขายขยะที่คัดแยก มีวัสดุหมุนเวียนนำกลับมาใช้ประโยชน์ได้(ทำสิ่งประดิษฐ์ได้ เช่น แผงไข่ที่เป็นกระดาษทำดอกไม้หรือใช้ทำรังในการเลี้ยงจิ้งหรีด มีถังขยะที่แยกการทิ้งขยะที่เป็นหมวดหมู่ที่ชัดเจน ทำให้สิ่งแวดล้อมดีขึ้น ชุมชนสะอาด น่าอยู่ มีความสามัคคี มีความตระหนักมากขึ้นและเป็นการปลูกจิตสำนึกในเรื่องการคัดแยกขยะที่ดีให้กับคนในชุมชนต่อไป ดังนั้น ชุมชนจึงตระหนักถึงสถานการณ์ปัญหาขยะที่เกิดขึ้น และมีความประสงค์ที่จะดำเนินการเพื่อแก้ไขปัญหาขยะในระดับครัวเรือนและชุมชน จึงได้เสนอโครงการจัดการขยะในชุมชน โดยเน้นการสร้างการมีส่วนร่วมจากคนในชุมชน มุ่งหวังให้เกิดความรู้ความเข้าใจ มีความสามารถในการวิเคราะห์ปัญหา วางแผนการทำงานเพื่อแก้ไขปัญหามุ่งเน้นเรื่องการจัดการ “ขยะ” ในครัวเรือน/ชุมชนอย่างถูกวิธี ทั้งนี้ มีเป้าหมายเพื่อให้ประชาชนได้ประโยชน์สูงสุดจากการคัดแยกขยะส่งผลให้ปริมาณขยะในชุมชนลดลง

Latitude : 17.0793389 Longitude : 102.4722682

Phadam1@hotmail.com

0872170202


ภาพถ่ายเล่าเรื่อง :


คลิปวิดีโอเล่าเรื่อง :

แผนที่ตั้งแหล่งเรียนรู้ :